Skrót wniosku do Ministra Gospodarki o podjęcie interwencji w sprawie praktyk stosowanych przez Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego w Warszawie.

OSTEMBiOP skierowało wniosek do Ministra Gospodarki z prośbą o podjęcie interwencji w ramach posiadanych przez Ministerstwo uprawnień nadzorczych i kontrolingu wobec Instytutu Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego w Warszawie.

Ze względu na obszerność treści wniosku (wniosek zawiera 27 stron) sygnalizujemy tylko niektóre zagadnienia przedstawione ww. piśmie:

  1. We wniosku przedstawiono krytyczne uwagi odnośnie współpracy Instytutu z ośrodkami szkoleniowymi  na przestrzeni kilku lat w nawiązaniu do niespójności zapisów w procedurach z obowiązującym rozporządzeniem Ministra Gospodarki. Zacytowano pisma świadczące o negatywnych opiniach na przestrzeni ostatnich lat.

  2. Wykazano mechanizm działania Instytutowego Ośrodka Szkolenia Operatorów Maszyn wraz z filiami na tle innych konkurencyjnych ośrodków szkoleniowych w naszym kraju.

  3. Przytoczono  przykład jednego  z egzaminów  na operatorów maszyn roboczych  z uwzględnieniem dokładnej jego analizy czasowej. W konkluzji wykazano rażące nieprawidłowości w związku z prowadzonymi czynnościami egzaminacyjnymi.

  4. W trzydziestu jeden  punktach opisano zastrzeżenia co do działań Komisji egzaminacyjnych zwracając uwagę na liczne błędy. Podniesiono m.in. brak  w Instytucie działu zajmującego się kontrolingiem wewnętrznym. We wnioskach napisano… „ egzaminy, które powinny być kumulacją i podsumowaniem wiedzy przeprowadzane są bez jakichkolwiek standardów. Trudno się dziwić zatem, że system przyjęty przez OKSOM  wprowadza  w ocenie liczne kontrowersje i  niepotrzebne komentarze pod adresem IMBiGS…”.

  5. Ustosunkowano się do opublikowanej listy egzaminatorów zawierającej między innymi egzaminatorów nieczynnych Komisji, zaangażowanie dużej ilości pracowników Instytutu i osób związanych bezpośrednio z Instytutem. Zwrócono również uwagę na nieupublicznianie składów Komisji egzaminacyjnych oraz uczestnictwo w Komisjach osób nie spełniających wymagań.

  6. Podano przykład celowego narzucania i  wymuszania wysokości opłat za egzaminy na operatorów maszyn roboczych.

  7. Obliczono, że Instytut pobierając opłatę od ośrodków w kwocie 50PLN +VAT od każdej specjalności zarobił  w latach 2008-2012 około 19 mln. PLN. Zatem za opracowywanie programów szkoleń oraz  prowadzenie listy wydanych świadectw i wpisów do książki operatora instytucja inkasuje rocznie blisko 4 mln PLN. Programy opracowywane są raz na kilka lat, natomiast lista jest prowadzona na bieżąco. W tabeli przedstawiono zestawienie opłat uiszczanych  przez ośrodki szkoleniowe na rzecz IMBiGS w latach 2008-2012 oraz podsumowano kwoty.

  8. Wskazano, że baza zawierająca około miliona wpisów operatorów jest stosunkowo prosta i może być wzorowana na innych wydawanych uprawnieniach przez podobne instytucje w Polsce. Techniki informatyczne są już tak daleko rozbudowane, że nie ma problemu z identyfikacją danych po numerze PESEL. Konstrukcja bazy i jej użytkowanie wraz z ustalaniem danych są niezmiernie łatwe. Pobieranie tak wysokiej  opłaty za weryfikowanie informacji jest niczym nieuzasadnione. Ponadto pobierane opłaty są nieadekwatne do ponoszonych kosztów gdyż np. wyprodukowanie jednej książki operatora kosztuje prawdopodobnie netto około 1 PLN.

  9. Zanegowano twierdzenie jakoby wzrost ilości ośrodków szkolenia operatorów stanowił   dowód  niestosowania monopolistycznych praktyk przez Instytut i rozwój w Polsce ośrodków szkolenia operatorów. Owszem, nastąpił wzrost ilości jednostek szkoleniowych, ale nastąpił również kryzys w ośrodkach. Wykazano, że łączne koszty Komisji egzaminacyjnej oraz opłaty  wnoszonej do Instytutu to średnio suma 241,5 PLN bez kosztów dojazdów co stanowiło kiedyś ok.10% opłaty za szkolenie. Dzisiaj - niejednokrotnie te koszty stanowią 28,5%.  Nieprawdą jest również, że rośnie ilość przeszkolonych osób. W danych statystycznych  za lata 2010-2012 uwidacznia się wyraźnie tendencja spadkowa. W tabeli przedstawiono malejącą ilość  przeszkolonych w Polsce operatorów maszyn budowlanych, drogowych oraz innych urządzeń w latach 2010-2012.        

  10. Stwierdzono, że na przestrzeni kilku lat, poważnie wzrosły koszty utrzymania ośrodków szkoleniowych, poligonów, paliw i materiałów eksploatacyjnych do maszyn i urządzeń, energii, koszty wzrostu płac dla wykładowców i instruktorów praktycznej nauki zawodu, koszty obsługi kursantów  i koszty pośrednie. Zaznaczono, że opłaty egzaminacyjne są nierozłączną częścią opłat za kurs i  nie należy ich traktować  jako oddzielne. Nadmieniono również, że w ślad za otwieraniem nowych ośrodków albo tworzeniem filii za każdym razem „płyną”  pieniądze do Instytutu w postaci tzw. opłaty za potwierdzenie zgodności z procedurą w kwocie 1000PLN + VAT.

  11. Również,  polityka Instytutu polegająca na umacnianiu konkurencyjnego dla innych ośrodków instytutowego OSOM nie napawa  optymizmem, ze względu na bardzo mocne priorytety.

  12. Stwarzanie sztucznych barier przez IMBiGS dla ośrodków szkolenia operatorów nie ma żadnego uzasadnienia w odniesieniu do apeli Komisji Europejskiej skierowanych do krajów członkowskich o bardziej aktywną walkę z bezrobociem.

  13. Zwrócono się z prośbą do Ministra Gospodarki o rzeczywistą interwencję i przyjrzenie się stworzonemu przez Instytut przy przyzwoleniu władzy zwierzchnej systemowi szkolenia i egzaminowania operatorów, który jest wysoce nieefektywny i odbiegający od standardów i który powinien prawidłowo funkcjonować w nowoczesnym społeczeństwie, a stał się niestety okazją do zarabiania pieniędzy przez osoby wykorzystujące  delegacje ustawowe.

  14. Wyrażono pogląd, że w dobie kryzysu i bezrobocia sięgającego 13%  (według GUS) przez takie przypadki  następuje blokowanie rozwoju przedsiębiorstw. Nawet olbrzymie wsparcie unijne nie pomoże, jeśli  instytucje tego typu za wszelką cenę będą wymuszać opłaty i utrudniać dostęp do zawodów poprzez swoje własne, celowo wymyślone przepisy. IMBiGS umie skrupulatnie wyceniać wykonywane czynności, ale z drugiej strony umie również skutecznie związywać pętami administracyjnymi działania ośrodków na których spoczywa cały ciężar realizacji szkoleń i organizacji sesji egzaminacyjnych.

  15. Skonkludowano, że powoływanie się Instytutu na status jednostki samofinansującej się nie jest żadnym argumentem. Poprzez niedopuszczalne praktyki instytucja  pośrednio dyktuje warunki finansowe świadczonych usług szkoleniowych, decydując często o utrzymaniu się danego ośrodka  na  rynku. W takiej sytuacji edukatorom pozostaje jedynie liczyć na prawidłowe sprawowanie  nadzoru przez Ministerstwo, które pozwoli na ochronę słabszych jednostek w realiach wolnego rynku.