Mariusz Dawid. SZKODY RZECZOWE W WYPADKACH KOMUNIKACYJNYCH - PRAWO POSZKODOWANYCH DO NAPRAWY POJAZDU Z UŻYCIEM CZĘŚCI ORYGINALNYCH
- Szczegóły
- Kategoria: Departament Transportu
Ciekawym zabiegiem stosowanym przez niektórych ubezpieczycieli jest powoływanie się na unijne przepisy zezwalające na powszechne stosowanie zamienników i uwzględnianie ich w kosztorysach.
Tymczasem orzecznictwo wyraźnie wskazuje na zasadność prawa do zastosowania części oryginalnych :
„ Części te jednak muszą odpowiadać jakością częściom oryginalnym, gdyż tylko w tym przypadku możliwe jest odzyskanie stanu technicznego, zdolności użytkowej i wyglądu estetycznego, jaki pojazd posiadał przed wypadkiem. Treść art. 363 k.c., powyższe wyroki Sądu Najwyższego, a także opinia biegłego Mirosława B. pozwalają na stwierdzenie, że prezentowane przez pozwanego stanowisko jest nieuzasadnione. Uwzględnione przez niego w kalkulacji zamienniki opatrzone symbolem P i Z są gorszej jakości i nie gwarantują przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego. Z opinii biegłego wynika, że wyłącznie użycie części oryginalnych i jednej części sprzedawanej poza siecią fabryczną o symbolu jakości Q pozwoli na przywrócenie pojazdu do stanu poprzedniego.”
W wyroku SN z dnia 05 listopada 1980 roku (sygn. akt: III CRN 223/80, OSNC 1981/10/186) sąd przyjął, że przywrócenie rzeczy uszkodzonej do stanu poprzedniego polega na doprowadzeniu jej do stanu używalności w takim zakresie, jaki istniał przed wyrządzeniem szkody. Jeżeli do osiągnięcia tego celu konieczne jest użycie nowych elementów, to poniesione na nie wydatki wchodzą w skład kosztów naprawienia szkody przez przywrócenie rzeczy do stanu poprzedniego. W konsekwencji powyższe wydatki obciążają osobę odpowiedzialną za szkodę. Zwiększenie wartości rzeczy (samochodu) po naprawie można by uwzględnić tylko wówczas, gdyby chodziło o wykonanie napraw takich uszkodzeń, które istniały przed wypadkiem, albo ulepszeń w stosunku do stanu przed wypadkiem. ”
W wyroku z dnia 19 lutego 2003 roku (sygn. akt: V CKN 1690/00, LEX nr 83828) Sąd Najwyższy stwierdził, iż w rezultacie przywrócenia do stanu poprzedniego rzecz winna odzyskać takie same walory użytkowe i estetyczne, jakie miała przed wyrządzeniem szkody.
W związku z pojawiającymi się procesach sądowych stanowiskami Ubezpieczycieli powołujących się na prawo Unii rzecznik wystąpił do SN z pytaniem, "Czy w świetle art. 363 § 1 w związku z art. 361 § 2 k.c. poszkodowany może żądać od ubezpieczyciela w ramach jego odpowiedzialności gwarancyjnej z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych ustalenia wysokości odszkodowania za szkodę w pojeździe według cen części oryginalnych bezpośrednio pochodzących od producenta pojazdu w sytuacji, gdy uszkodzeniu uległy tego rodzaju części i zachodzi konieczność ich wymiany na nowe?"
Sąd najwyższy co prawda odmówił odpowiedzi na tak zadane pytanie lecz w w uzasadnieniu odniósł się do problemu udzielając pewnych wskazówek. I tak zdaniem SN
„Unormowania rozporządzenia Komisji Europejskiej nr 451/2010 z dnia 27 maja 2010 r. w sprawie stosowania art. 101 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do kategorii porozumień wertykalnych i praktyk uzgodnionych w sektorze pojazdów silnikowych (Dz.U.L. 129/52 z dnia 28 maja 2010 r.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 października 2010 r. w sprawie wyłączeń określonych porozumień wertykalnych w sektorze pojazdów samochodowych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję (Dz.U. Nr 198, poz. 1315) dotyczą jedynie wymienionych w nich porozumień i nie ograniczają praw poszkodowanego do żądania ustalenia odszkodowania z uwzględnieniem cen części oryginalnych.” - postanowienie SN z dnia 20 czerwca 2012 r. III CZP 85/11 Lex 1289199
Dalej w uzasadnieniu stanowiska SN czytamy, że „ Przywrócenie do takiego stanu oznacza, że pojazd ma być sprawny technicznie i zapewnić poszkodowanemu komfort jazdy, w takim stopniu, jak przed zdarzeniem. Jeżeli w tym celu należy wymienić uszkodzoną część, to niewątpliwie jest to normalne następstwo działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła, w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. Przy założeniu, że nie da się jej naprawić w taki sposób, aby przywrócić ją do stanu sprzed zdarzenia wyrządzającego szkodę, część ta musi zostać zastąpiona inną nową częścią. W takiej sytuacji zakład ubezpieczeń powinien ustalić wysokość odszkodowania z uwzględnieniem cen części nowych, skoro bowiem chodzi o przywrócenie do stanu poprzedniego pojazdu jako całości, to nie ma co do zasady znaczenia, że w miejsce części starych wmontowano części nowe. ”